Dün birbirinin aynısı olmaya çalışanlardan söz ettik. Bugün de birbirine ayna olanlardan bahsedelim. “Mümin müminin aynasıdır”zira.
Farsça bir kelime olan âyîne, karşısındaki şekli ve renkleri aksettiren madenî levha veya arkası sırlı düz cam olan eşyanın adıdır. Arapçası mir’ât, Türkçesi ayna ve gözgüdür.
Herhangi bir camı ayna yapan arkasını kaplayan temel maddesi gümüş olan sırdır. İyi sırlanmış olan bir cam güzel bir ayna olur. Kararmaz,bulanmaz,yalan söylemez.
Ayna, kendisine yansıyan şeyi tekrar ona yansıtır; ancak aynaya yansıyan şeyin geri dönmesi de aynanın özelliklerine göre olur. Büyük olan,küçük aynada küçük görünür mesela.
İnsana nimet olarak verilen göz, etrafındakileri görebilme
yetisine sahip bir organken tek göremediği kendisidir. Dibine ışık vermez mum,göz kendini görmez malum. Bu yüzden kendini görebilmek için maddi ve manevi anlamda aynaya ihtiyaç duyar.
Sağlam, arınmış ve pürüzsüz bir aynada kendini düzeltebilir,onarabilir,eksiklerini giderebilir ancak. Ondandır dost acı söyler,düşman güldürür. Yoksa Mevlânâ’nın dediği gibi ayna sağlam değil kırıksa yüz şekle sokar yansıyanı. Her kırık parçasından parça parça görüntü seyredilir yalan,yanlış.
İnsana ruhunu yansıtabilen,gönül evini kirlerden arındırmış görünmez bir ayna olma potansiyeli taşıyan bir diğer vasıflı insandır.
Karşısındakine ayna olmak da, diğerinin gözünde,gönlünde aynaya bakmak da gönül temizliğiyle doğrudan alâkalıdır.
Niyâzî-i Mısrî’nin dediği gibi:
“Halk içre bir âyîneyim herkes bakar bir ân görür
Her ne görür kendin görür ger yahşi, ger yaman görür.”
Mevlana’nın mesnevisinde anlatılan bir hikayeyi de alayım buraya.
“Yâ Muhammed ne çirkinsin.” diyen lanetli Ebu Cehil’e, Peygamber Efendimiz (s.a.v.) “Haddini aştın.Ama haklısın.” buyuruyor.
Lanetli ebucehilden sonra, “Yâ Muhammed! Bu dünyada senden güzelini göremedim. Sana baktıkça içime huzur doluyor.” diyen Hz. Ebu Bekir’e de “Haklısın.” diye hitap buyuruyor.
Sahabeden birisi soruyor: “Yâ Rasûlullah, Ebu Cehil geldi; ‘Ne kadar çirkinsin.’ dedi, ‘Haklısın.’ dediniz; Ebu Bekir geldi; ‘Ne kadar güzelsiniz.’ dedi, ona da ‘Haklısın.’ dediniz. Bunun hikmeti nedir?
ve çok çirkinsin dedi, haklıydı. Ebu Bekir baktı o da kendisini gördü, çok güzelsin dedi, o da haklıydı.” buyurur.
Comments